گوگرد

گوگرد بعنوان ماده اولیه در کارخانجات تهیه ترکیبات گوگردی، اسید سولفوریک، کودهای مصنوعی، عایق های الکتریکی، صنایع داروئی و کارخانجات تولید لاستیک، باروت و کبریت و صنایع بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرد.در شركت پتروشيمي خارك گوگرد بصورت گرانول توليد ميگردد.
گوگرد در جدول تناوبی در سمت چپ کلر، زیر اکسیژن و بالای سلنیوم جای گرفته‌است و نماد شیمیایی آن S و عدد اتمی آن ۱۶ است. اکتشاف این عنصر به پیش از تاریخ بازمی‌گردد.

گوگرد یک نافلز بدبو، بدمزه و چند ظرفیتی است که به وفور به شکل بلورهای زرد رنگ یافت می شود. گوگرد ازبین برنده کک و و برای کود و کشاورزی مفید است. گوگرد عنصری مهم برای همهٔ موجودات زنده است؛ برای نمونه می‌توان به حضور گوگرد در ساختار اسید آمینوها و پروتئین‌ها اشاره کرد. این عنصر به صورت اولیه در کودها استفاده می‌شود؛ ولی به صورت گسترده‌تر در باروت، ملیّن‌ها، کبریت‌ها و حشره‌کش‌ها نیز به کار گرفته می‌شود.

از گوگرد می توان ترکیبات مختلف آلی و معدنی را تولید نمود که در ادامه به تفکیک اشاره شده است.

الف) ترکیبات آلی

۱. مرکاپتان­ها

۲. سولفونها

۳. سولفوکسیدها

۴. تیوفن ها

۵. تیواترها

۶. دی سولفیدها

ب) ترکیبات معدنی

۱. سولفیدها

۲. سولفیت­ ها

۳. سولفات ها

۴. اسید سولفوریک

۵. پلی سولفیدها

گوگرد یکی از عناصر شیمیایی جدول تناوبی است که نماد آن S  و عدد اتمی آن ۱۶ می‌باشد. گوگرد یک نافلز فراوران بی‌بو، بی‌مزه و چند ظرفیتی است که بیشتر به شکل کریستال­ های زرد رنگ که در کانی‌های سولفید و سولفات بدست می‌آید شناخته شده می‌باشند. گوگرد یک عنصر حیاتی و لازم برای تمامی موجودات زنده است که مورد نیاز اسید آمینه‌ها و پروتئین‌ها می‌باشد. این عنصر به صورت اولیه در کودها استفاده می‌شود ولی بصورت گسترده تر در باروت ، ملین ها ، کبریت ها و حشره کش ها بکار گرفته می‌شود.

گوگرد بر خلاف دیگر فرآورده های صنایع معدنی به عنوان یک محصول اصلی تولید نمی شود بلکه به عنوان محصول جانبی صنایع نفت، گاز و پتروشیمی تولید شده و مقدار تولید سالانه آن نیز با توجه به راه اندازی بخش های مختلف پالایشگاه های گاز رو به افزایش است. عمده ترین تولید کننده گوگرد کشور، شرکت ملی گاز ایران می باشد. گوگرد یکی از مهمترین مواد خام صنایع شیمیایی است که در صنعت کشاورزی به صورت کودهای فسفاته، سولفاته و بسیاری صنایع دیگر مورد استفاده قرار می گیرد.

به طور معمول گوگرد از منابع مختلفی قابل استحصال است در کشور ما با توجه به منابع نفت و گاز غنی، عمده گوگرد تولید شده در پالایشگاه­های گاز و نفت در فرایند بازیابی گوگرد بوده و بخش عمده ای از آن نیز مستقیما به خارج از کشور صادر می شود. لذا مرکز مطالعات زنجیره ارزش معتقد است، با کمی تامل و البته وجود نگاه ترکیبی می توان از این منبع در جهت توسعه زنجیره ارزش استفاده بهینه نمود.

میعانات گازی

میعانات گازی (Condensate) به جریان هیدروکربنی مایعی گفته می ­شود که از پنتان و هیدروکربن ­های سنگین ­تر تشکیل شده و دارای مقدار گوگرد پایینی است و تقریبا ۶۰ درصد از آن را نفتا (محصولی میانی با ارزش جهت تولید بنزین و خوراک واحدهای پایه و مادر صنعت پتروشیمی) و ۳۰ درصد را نفتِ گاز تشکیل می­ دهد. میعانات گازی، یکی از محصولات ارزشمند استخراج شده از مخازن گازی بوده و قیمت آن کمی بالاتر از قیمت نفت خام در بازارهای جهانی است.

در تعاریف موجود به طور معمول میعانات گازی را با توجه به منبع و ترکیب درصد هیدروکربن ­های مختلف موجود در آن با عبارت­ های مختلف تعریف می ­گردد از جمله؛

• Lease Condensate
• Plant Condensate
• Pentanes Plus
• Natural gasoline

همان­طور که اشاره شد، منابع مختلفی به منظور تولید میعانات گازی وجود دارد. برش­ های ۵ و ۶ کربنه و سنگین ­تر عمده ترکیب درصد میعانات گازی را تشکیل می­ دهد. پالایشگاه­ های گاز و کارخانه­ جات گاز مایع (NGL) منبع اصلی عرضه­ ی برش­ های فوق الذکر هستند. در واقع در میادین گازی در اولین مرحله، ترکیبات سنگین از سبک جدا می ­شود که ترکیبات سنگین که در فاز مایع نیز می ­باشند، به عنوان میعانات گازی (Plant Condensate) به بازار مصرف عرضه می­ شوند. در قیاس با نفت خام تنوع و مقدار ترکیبات آلاینده در میعانات گازی کمتر است (فلزات و ترکیبات نیتراته و گوگردی)، لذا همین موضوع سبب شده است که هزینه ­ی فراورش میعانات گازی در قیاس با نفت خام کمتر باشد.

 کشورهای مهم صادر کننده گوگرد به برزیل در سال های 2018 و 2019

جایگاه ایران در تولید و صادرات گوگرد

سالانه مقادیر متنابهی گوگرد از منابع نفت و گاز  استحصال می‌شود و با توجه به اینکه ایران از تولید کنندگان بزرگ نفت و گاز دنیا می‌باشد، مقادیر قابل توجهی گوگرد نیز تولید می‌کند به طوری که علاوه بر تأمین نیاز داخل کشور، بخشی از آن به خارج از کشور صادر می‌شود.گوگرد علاوه بر شرکتهای پالایش گاز در پالایشگاههای نفت و شرکتهای پتروشیمی،پالایشگاههای نفت از جمله تهران، شیراز، تبریز، اراک، اصفهان، آبادان و بندرعباس و شرکتهای پتروشیمی رازی و خارک نیز تولید می‌شود.

براساس آمار سایت استاتیستا[1] تولید گوگرد دنیا در سال 2019 به رقم 74 میلیون تن بالغ گردید. چین با 17.4 میلیون تن، بزرگترین تولید کننده گوگرد دنیا می‌باشد و ایالات متحده آمریکا (8.8 میلیون تن)، روسیه (7.1 میلیون تن)، عربستان سعودی (6.6 میلیون تن) و کانادا (5.3 میلیون تن) در رتبه‌های دوم تا پنجم قرار دارند. ایران با 2.2 میلیون تن تولید گوگرد، در رده یازدهم دنیا و سومین تولید کننده بزرگ خاورمیانه (پس از عربستان و امارات متحده عربی) قرار دارد.

براساس اطلاعات موجود درسایتهای  اینترنتی، کشورهای هند، چین و پ‍اکستان مهم ترین خریداران گوگرد ایران هستند. همچنین مراکش، اردن و برخی از کشورهای شمال آفریقا وآمریکای لاتین از دیگر بازارهای هدف گوگرد صادراتی ایران هستند. براساس آمار وزارت اقتصاد برزیل، طی یک دهه گذشته، ایران به برزیل صادرات گوگرد نداشته ولی طی سال های 2008 الی 2010 به این کشور گوگرد صادر نموده است. ارزش صادرات ایران طی سال های1389-1387( 2008 الی 2010)  به ترتیب 5، 13.9 و 13.7 میلیون دلار بوده است. ایالت های وارد کننده گوگرد از ایران نیز در این سال ها ایالت های میناس جرایس و سان پائولو و به مقدار کمتر، ایالت پارانا بوده اند.

واردات گوگرد برزیل

گوگرد چهارمین محصول معدنی وارداتی برزیل می‌باشد. میزان واردات این محصول به  برزیل در سال 2018 به 2.37 میلیون تن به ارزش 351  میلیون دلار بود که در سال 2019 به 1.7 میلیون تن به ارزش 194 میلیون دلار رسید  که به لحاظ وزنی کاهش 28 درصدی وبه لحاظ ارزش کاهش 44  درصدی داشت.

ایالت سان پائولو برزگترین ایالت وارد کننده گوگرد در برزیل می‌باشد. این ایالت 85 میلیون دلار از رقم 194 میلیون دلار کل  واردات گوگرد برزیل در سال 2019 را به خود اختصاص داد. ایالت میناس جرایس (66 میلیون دلار)، گویاس (18 میلیون دلار)، پارانا (9 میلیون دلار)، ماتوگروسو (8 میلیون دلار) و باهیا (4 میلیون دلار)، دیگر ایالت های مهم وارد کننده این محصول در سال 2019 بودند.

بازه زمانی مصرف گوگرد در برزیل ماه‌های مارس تا اکتبر(فروردین تا مهرماه) می‌باشد. این فصل همزمان با دوره برداشت سویا و ذرت می‌باشد. صادرکنندگان ایرانی می‌توانند در این بازه زمانی گوگرد خود را به برزیل حمل نموده و با توجه به قیمت پایین تر غلات در برزیل در فصل برداشت، از قیمت مناسب در زمان خرید از برزیل استفاده شود.

  آمار صادرات گوگرد ایران به برزیل طی سال های1389-1387

گوگرد پودری | Powder Sulfur

فرمول شیمیایی : S

درجه خلوص : %99-98

بسته بندی : کیسه 25 کیلو گرمی، پالت یک تنی

گوگرد پودری | Powder Sulfur

گوگرد پودری       یک آسیابه    با مش   30-50
گوگرد پودری       دو آسیابه     با مش   50-100
گوگرد میکرونیزه                     با مش  100-150

نوع گوگرد: گازی و نفتی (استحصال از پالایشگاه نفت و گاز)